Zawierając swoją pierwszą umowę o pracę, możemy w ciągu czterech miesięcy od jej podpisania, dokonać wyboru funduszu emerytalnego. Możemy zatem zdecydować gdzie ma trafiać część składki emerytalnej odprowadzanej od naszej pensji brutto, czy tylko do ZUS-u (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), czy również do OFE (otwartego funduszu emerytalnego)? Po pierwsze ma to wpływ na naszą przyszłą emeryturę, po drugie możemy decydować samodzielnie. Jeśli nic nie zrobimy, to automatycznie całość naszej składki emerytalnej pozostanie w ZUS-ie.
Co wziąć pod uwagę wybierając fundusz emerytalny?
Wybór funduszu emerytalnego? Na rynku funkcjonuje obecnie 12 funduszy emerytalnych, które są zarządzane przez poszczególne powszechne towarzystwa emerytalne: MetLife OFE, PKO BP Bankowy OFE, AXA OFE, Nordea OFE, OFE PZU „Złota Jesień”, OFE Pocztylion, Allianz Polska OFE, Aviva OFE Aviva BZ WBK, Pekao OFE, Nationale-Nederlanden OFE, AEGON OFE i Generali OFE. Mamy więc z czego wybierać. Podejmując decyzję, na który OFE się zdecydować, powinniśmy wziąć pod uwagę „stopę zwrotu” i ponoszone koszty.
Stopa zwrotu
Stopa zwrotu jest przelicznikiem wzrostu lub spadku wartości inwestycji w określonym przedziale czasowym. Mówiąc najprościej jest to proste działanie matematyczne:
stopa zwrotu = [(wartość końcową inwestycji / wartość początkową) -1]*100%
Przykład: wpłaciliśmy 1.000 zł do funduszu, za które zostały kupione jednostki. Po roku ich wartość wyniosła 1.110 zł.
[(1110/1000)-1]*100 =11 % czyli inwestycja przyniosła w ciągu 12 miesięcy 11% stopy zwrotu. Gdy od niej odejmiemy jeszcze wszelkie koszty, wyjdzie nam zysk.
Dokonując wyboru funduszu emerytalnego OFE powinniśmy porównać osiągane stopy zwrotu w różnych okresach np. 12, 36 czy 60 lub 120 miesięcy. Dane takie są publikowane co kwartał, na stronie KNF (Komisja Nadzoru Finansowego), której kontroli podlega każdy OFE. Następnie powinniśmy nanieść na te okresy lata hossy i bessy na rynkach finansowych. Wówczas będziemy mogli zobaczyć, który OFE radził sobie lepiej w danym okresie, który fundusz miał lepszych ekspertów od inwestycji. Dla przykładu za okres od 31.03.2014r. do 31.03.2017 roku, średnia ważona stopa zwrotu wyniosła 12,921%. Najlepszy fundusz uzyskał 17,377%, a najgorszy 8,166%. W tym samym okresie indeks największych spółek giełdowych WIG20 stracił ok 11,6%.
Ponoszone koszty
Głównym zadaniem OFE jest pomnażanie wpłaconych pieniędzy poprzez inwestycje na rynkach finansowych. Im więcej fundusz zarobi, tym więcej środków przekaże na Twoją emeryturę. Przy wyborze OFE, powinniśmy zapoznać się z wysokością pobieranych przez fundusz opłat:
- manipulacyjnej do 1,75% wysokości wartości od każdej wpłacanej składki
- miesięcznej za zarządzanie naszymi pieniędzmi, w wysokości 0,045% od wartości wszystkich aktywów netto do 8 mld zł, a za wartość wyższą wg ustalonej tabeli, która znajduje się w Statucie OFE.
W tabeli opłat i prowizji możemy sprawdzić wszelkie koszty. Musimy wiedzieć w jakiej wysokości będziemy ponosić opłaty. Czasem bowiem diabeł tkwi w szczegółach. Musimy mieć również świadomość, że dane historyczne nie zagwarantują nam takiej samej stopy zwrotu w przyszłości. Może być wyższa, jak i niższa. Wszystko będzie zależało od sytuacji gospodarczej na rynkach finansowych.
Zmiana OFE w trakcie umowy
W przypadku, gdy nie będziemy zadowoleni z danego OFE, z którym podpisaliśmy umowę, możemy zmienić go na inny. Wystarczy podpisać umowę o przystąpienie do innego funduszu, a wszelkie formalności będą załatwiane przez ten fundusz. Musimy jednak podpisać umowę z innym OFE do 25 dnia miesiąca, przed miesiącem, w którym jest dokonywany transfer: luty, maj, sierpień i listopad.
Natomiast jeśli chcielibyśmy by część, czyli 2,92% składki emerytalnej było w całości przekazywane do OFE lub zapisywane na subkoncie w ZUS to możemy o tym zdecydować jedynie podczas tzw. okienek transferowych. O ile sytuacja prawna nie ulegnie zmianie to najbliższe takie okienko będzie od 1 kwietnia do 31 lipca 2020r., później za następne cztery lata.
Pisemny wniosek
Jeśli więc rozpoczynając pierwszą pracę podejmiemy decyzję, by częścią naszej składki emerytalnej (ok. 15% pensji brutto) zarządzali specjaliści z OFE, powinniśmy podpisać umowę o członkostwo z wybranym OFE. Mamy na to jedynie 4 miesiące od podpisania swojej pierwszej umowy o pracę. Pamiętajmy, że i tak pozostałe ok. 85% zostanie w ZUS-ie. Trzeba pamiętać, że członkostwo w OFE wiąże się z ryzykiem, ich opis zawierają prospekty informacje publikowane przez poszczególne OFE.
